 |
คำขวัญประจำจังหวัดลพบุรี
วังนารายณ์คู่บ้าน ศาลพระกาฬคู่เมืองปรางค์สามยอดลือเลื่อง เมืองแห่งดินสอพองแผ่นดินทองสมเด็จพระนารายณ์ |
|
| ความหมายของตราประจำจังหวัด
พระนารายณ์ประทับบนปรางค์สามยอดเป็นอนุสรณ์ให้ระลึกถึง สมเด็จพระนารายณ์มหาราช
ผู้สร้างเมืองลพบุรีขึ้นใหม่ พ.ศ. 2208 |
| |
| ประวัติ |
| ลพบุรีเป็นเมืองสำคัญเก่าแก่เมืองหนึ่งตั้งแต่สมัยทวาราวดี (พุทธศตวรรษที่ 11-16) เคยอยู่ใต้อำนาจ
มอญและขอม จนกระทั่ง ในตอนต้น ของพุทธศตวรรษที่ 19 คนไทยจึงเริ่มมีอำนาจขึ้นในดินแดนแถบนี้
ในรัชสมัยของพระเจ้าอู่ทอง ปฐมกษัตริย์ แห่งกรุงศรีอยุธยา ลพบุรีมีฐานะเป็นเมืองลูกหลวง กล่าวคือ พระ-
เจ้าอู่ทองได้โปรดให้ พระราเมศวรราช โอรสองค์ใหญ่ เสด็จมาครองเมืองลพบุรี เมื่อ พ.ศ. 1893 พระราเมศวร
โปรดให้สร้างป้อมขุดค ูและสร้างกำแพงเมือง อย่างมั่นคง เมื่อพระเจ้าอู่ทอง สวรรคต ใน พ.ศ. 1912พระราเมศวรต้องถวายราชบัลลังก์ ให้แก่พระปิตุลาของพระองค์ ซึ่งได้ขึ้นครองราชย์ พระนามว่า พระบรมราชา-
ธิราชที่ 1ส่วนพระราเมศวรครองเมืองลพบุรีสืบต่อไปจนถึง พ.ศ. 1931สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1
สวรรคต พระราเมศวรจึงเสด็จขึ้นครองราชย์ ณ กรุงศรีอยุธยาเป็นครั้งที่ 2 หลังจากนั้นมาเมืองลพบุรีได้ลด
ความสำคัญลงไป จนกระทั่ง มาถึงสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (พ.ศ.2199 - 2231) ลพบุรีได้รับการ
ทำนุบำรุงครั้งใหญ่ สืบเนื่องมาจากการคุกคาม ของชนชาติ ฮอลันดาที่ติดต่อค้าขายกับไทย ทำให้สมเด็จพระ-
นารายณ์ทรงเห็นว่ากรุงศรีอยุธยานั้น ไม่สู้ปลอดภัย จากการ ปิดล้อมระดมยิงของข้าศึกหากเกิดสงครามจึง
ได้สร้างเมืองลพบุรีเป็นราชธานีที่สองขึ้น เพราะลพบุรี มีลักษณะทางยุทธศาสตร์ ที่เหมาะสมในการสร้าง
ลพบุรีขึ้นใหม่ สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ทรงได้รับความช่วยเหลือจากชาวฝรั่งเศสและอิตาเลียน และ
ได้สร้างพระราชวังและป้อมปราการเป็นแนวป้องกันอย่างแข็งแรง สมเด็จพระนารายณ์มหาราชได้ประทับ
อยู่ที่ลพบุรี เป็นส่วนใหญ่ และโปรดให้ทูตและชาวต่างประเทศเข้าเฝ้าพระองค์ที่เมืองนี้หลายครั้ง
สิ้นรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์ฯ แล้ว ลพบุรีก็หมด ความสำคัญลง สมเด็จพระเพทราชาได้ทรงย้าย
หน่วยราชการทั้งหมดกลับกรุงศรีอยุธยา ในรัชกาลต่อๆ มาก็ไม่ได้ เสด็จมา ประทับที่เมืองนี้อีก จนกระทั่ง
ถึงรัชกาลที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ในพ.ศ. 2406โปรดฯให้บูรณะเมืองลพบุรี ซ่อมกำแพงป้อมและ
ประตูพระราชวังที่ชำรุดทรุดโทรม และสร้างพระที่นั่งพิมานมงกุฏขึ้นในพระราชวังเป็นที่ประทับและพระ-
ราชทานนามว่า "พระนารายณ์ราชนิเวศน์" ลพบุรีจึงแปรสภาพเป็นเมืองสำคัญอีกวาระหนึ่ง
ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ลพบุรีได้รับ การทำนุบำรุงอีกครั้งหนึ่ง ในสมัยรัฐบาลจอมพล
ป.พิบูลสงคราม ซึ่งได้สร้างเมืองลพบุรี ใหม่อันเป็นเมืองทหารอยู่ ทางทิศตะวันออก ของทางรถไฟ มีอาณาเขต
กว้างขวาง ส่วนเมืองเก่านั้นอยู่ทางด้านทิศตะวันตกของทางรถไฟเมืองลพบุรีจึงเป็นศูนย์กลางสำคัญทาง
ยุทธศาสตร์เมืองหนึ่งในปัจจุบันนี้
อาณาเขต
ลพบุรีอยู่ห่างจากกรุงเทพฯ 153 กิโลเมตร มีเนื้อที่ทั้งหมด 6,199 ตารางกิโลเมตร |
แบ่งการปกครองออกเป็น 8 อำเภอ 3 กิ่งอำเภอ คือ
อำเภอเมืองลพบุรี อำเภอโคกสำโรง อำเภอบ้านหมี่
อำเภอชัยบาดาล อำเภอท่าวุ้ง อำเภอพัฒนานิคม
อำเภอท่าหลวง อำเภอสระโบสถ์ กิ่งอำเภอโคกเจริญ
กิ่งอำเภอลำสนธิ กิ่งอำเภอหนองม่วง |
| |
| อาณาเขต |
ทิศเหนือ จดจังหวัดเพชรบูรณ์ และนครสวรรค์
ทิศใต้ จดจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และสระบุรี
ทิศตะวันออก จดจังหวัดนครราชสีมา และชัยภูมิ
ทิศตะวันตก จดจังหวัดสิงห์บุรี อ่างทอง และนครสวรรค์ |
|
|
|
| ต้นไม้ ดอกไม้ ประจำจังหวัด |
| ดอกไม้ประจำจังหวัดลพบุรี-ดอกพิกุล ต้นไม้ประจำจังหวัดลพบุรี - ต้นพิกุล |
| สถานที่ท่องเที่ยว |
| เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ , ทุ่งทานตะวัน , พระนารายณ์ราชนิเวศน์ , ศาลพระกาฬ , วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ , พระปรางค์สามยอด , เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าซับลังกา , น้ำตกวังก้านเหลือง |
| การเดินทาง |
ทางรถยนต์
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) เป็นถนนมาตรฐานมีเกาะกลางถนนแบ่งแยกทางวิ่ง
ที่ปลอดภัยจากกรุงเทพฯ จนถึงสระบุรี ผ่านอำเภอพระพุทธบาท เข้าสู่ตัวจังหวัดลพบุรี เป็นระยะทางทั้งสิ้น
153 กิโลเมตร
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 32 ซึ่งแยกจากทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1(ถนนพหลโยธิน) ผ่านไป
ทางจังหวัดพระนครศรีอยุธยา อ่างทองและสิงห์บุรี จากนั้นจึงใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 311
ทางรถโดยสารประจำทาง
บริษัทขนส่ง จำกัด เปิดบริการเดินรถ กรุงเทพฯ-ลพบุรี ทุกวัน ดังนี้
รถโดยสารธรรมดา บริการเที่ยวแรก 05.00-18.00 น. (รถออกทุก 20 นาที) ติดต่อสอบถาม
รายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร.02 2710101-5
รถโดยสารปรับอากาศ บริการเที่ยวแรก 05.00-20.00 น. (รถออกทุก 15 นาที) ติดต่อสอบถาม
รายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร. 022794484-7
ทางรถไฟ
จังหวัดลพบุรีมีทางรถไฟสายเหนือจากกรุงเทพฯ (ผ่านตัวเมืองลพบุรีขึ้นไปสู่เชียงใหม่) ซึ่งในแต่
ละวัน จะมีขบวนรถไฟวิ่งบริการ จอดที่สถานีรถไฟจังหวัดลพบุรีวันละหลายขบวน
นอกจากนี้ ยังมีทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ จากกรุงเทพฯผ่านอำเภอชัยบาดาลที่สถานีรถไฟ
ลำนารายณ์ขึ้นสู่จังหวัดขอนแก่น อุดรธานี และหนองคาย อีกทางหนึ่งที่นักท่องเที่ยวอาจจะใช้เดินทางจาก
กรุงเทพฯ สู่อำเภอชัยบาดาลได้ รายละเอียดการเดินทางติดต่อหน่วยบริการเดินทาง โทร.02 2237010,022237020 |
| |